Bij het bouwen, verbouwen en renoveren van een woning moet u rekening houden met de wettelijk vereiste isolatiewaarden. Want die eisen hebben gevolgen voor de keuze van het soort isolatiematerialen. Er geldt bovendien een onderscheid tussen de isolatiewaarde van het materiaal, de constructie en het volledige gebouw. Daarbij horen telkens andere waarden en berekening. Welke isolatiewaarden zijn er dan allemaal? Wat betekenen ze? En welke isolatiewaarden gelden als eis bij (ver)bouw of renovatie? U leest het hier!

Welke isolatiewaarden gelden waar?

Wie een woning of gebouw wil isoleren, komt in aanraking met verschillende isolatiewaarden. Een kort overzicht:

- K-waarde

De K-waarde is de globale isolatiewaarde van een gebouw of woning. Om de K-waarde vast te stellen, wordt er gekeken naar het warmteverlies van onder andere het dak, de vloer, de ramen en de buitenmuren. Hoe lager de K-waarde, hoe minder warmteverlies. De minimale K-waarde voor een nieuwbouwwoning is K45. Bij de meest energiezuinige woningen (namelijk: passiefhuizen) schommelt de K-waarde tussen de K10 en K20.

- Lambda-waarde

De lambda-waarde (λ) is de warmtegeleidingscoëfficiënt. Deze waarde weergeeft de thermische geleiding van het isolatiemateriaal. Om goed te isoleren, moet het isolatiemateriaal zo min mogelijk warmte of koude geleiden. Hoe lager de lambda-waarde, hoe beter het isolatiemateriaal isoleert. De lambda-waarde wordt uitgedrukt in Watt per meter Kelvin (W/mK). PIR & PUR is bijvoorbeeld een isolatiemateriaal met een zeer lage lambda-waarde. Onze standaard spouwplaat heeft een lage lambda-waarde van 0,0215. Ook houtvezelisolatie heeft een hoge isolatiewaarde, met lambdawaarden van 0,036 w/mK tot 0,047 w/mK.

- R-waarde of Rd-waarde

De R-waarde is ook bekend als de Rd-waarde (de D staat voor “declared”) en weergeeft de warmteweerstand. De R-waarde geeft dus het warmte-isolerend vermogen aan. De R-waarde wordt door de fabrikant op de producten aangegeven en staat uitgedrukt in m²K/W. Hoe hoger deze waarde, hoe beter. PAVATHERM, een hoogwaardig isolatiepaneel van houtvezel, heeft bijvoorbeeld een hoge R-waarde en houdt in de winter de kou buiten en in de zomer de warmte op afstand.

- Rc-waarde

De Rc-waarde weergeeft de warmteweestand van een bepaald constructieonderdeel; de R staat voor “resistance”, de C staat voor “construction”. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een dak, uitbouw of vloer. Voor nieuwbouwconstructies gelden volgens het Bouwbesluit andere welke Rc-waarden dan voor renovaties. Bij het isoleren van een gebouw gelden vanaf 2021 de volgende minimale Rc-waarden per constructie-onderdeel:

- U-waarde

De U-waarde is de warmtedoorgangscoëfficiënt en geeft aan hoeveel warmte er per seconde en per m² kan ontsnappen. Dit wordt uitgedrukt in W/m²K. Hoe lager de U-waarde, hoe minder warmte verloren gaat en hoe beter de isolatie is. De U-waarde wordt berekend door alle warmteweerstanden van de verschillende materialen van de constructie bij elkaar op te tellen en daarbij rekening te houden met de overgangsweerstanden. Dat weergeeft de totale Rd-waarde van dat constructiedeel en de U-waarde is dan gelijk aan 1/totale Rd-waarde.

Isolatiewaarden berekenen volgens BENG bij bouw

Wie een gebouw gaat isoleren, moet zich dus houden aan de vastgelegde minimale isolatiewaarden. Dat geldt zowel bij nieuwbouw als bij renovatie. Volgens de huidige norm voor Bijna Energieneutrale Nieuwbouwgebouwen (BENG) moeten alle nieuwe gebouwen die groter zijn dan 100 m² bijna energieneutraal zijn. Daarbij wordt gekeken naar de maximale energiebehoefte en een efficiënt verbruik van primaire fossiele energie. Bij deze bijna energieneutrale gebouwen past daarom een duurzame, natuurlijke isolatie extra goed.

In de NTA 8800 staat de berekeningsmethodiek voor bijna energieneutrale gebouwen vastgelegd. Met de methodiek wordt de energieprestatie van gebouwen bepaald en wordt berekend welke thermische isolatiemaatregelen nodig zijn om te voldoen aan de BENG-eisen. Volgens de NTA 8800 wordt de energieprestatie van een gebouw berekend op basis van de gebouweigenschappen, aanwezige installaties en het standaard gebruikersgedrag.

Isolatie-eisen bij verbouw of renovatie

Voor nieuwbouw gelden met de BENG andere energieprestatie-eisen dan voor de verbouw of renovatie van bestaande gebouwen. De precieze eisen zijn afhankelijk van het type woning en het gebruik en staan vastgelegd in het Bouwbesluit. Volgens artikel 5.6 lid 2 gelden bij het vernieuwen of vervangen van isolatielagen voor thermische isolatie de volgende ondergrenzen aan de Rc-waarde:

• Vloer: 2,5 m² K/W
• Gevel: 1,3 m² K/W
• Dak: 2,0 m² K/W

Ook nieuwe ramen, deuren en kozijnen worden gezien als isolatiemaatregelen. Daarvoor geldt een U-waarde van hooguit 2,2W/m²K als ondergrens.

Aanpassingen aan of nieuw opgerichte dakkapellen worden volgens artikel 5.6 lid 3 van het Bouwbesluit gezien als nieuwbouw en moeten voldoen aan de volgende ondergrenzen aan de Rc-waarde:

• Vloer: 3,5 m² K/W
• Gevel: 4,5 m² K/W
• Dak: 6 m² K/W

Hier geldt voor het vernieuwen of vervangen van ramen, deuren en kozijnen een U-waarde van maximaal 2,2W/m²K.

Isolatiewaarde verbeteren

Om de isolatiewaarden van een bestaand gebouw te verbeteren, zijn er diverse mogelijkheden. Met dakisolatie kunt u wel 25 tot 30 procent warmteverlies besparen. Wanneer de gevel een spouwmuur heeft, kan die gevuld worden. Aan de binnenkant of buitenkant van een buitenmuur kan als (extra) isolatie ook een isolatieplaat worden geplaatst. Daarnaast kunt u de binnenmuren aanpakken. Met vloerisolatie kunt u de K-waarde nog verder opkrikken. Daarbij is het isoleren van de fundering eveneens de moeite waard.

Meer weten over isolatie?

Wilt u meer informatie over isolatie? Advies op maat? Of isolatieplaten bestellen? Neem dan contact met ons op. Bekijk ook ons complete overzicht van al onze isolatiematerialen.