Bij het plaatsen van zonne-energiesystemen op daken wordt tot dusver onvoldoende rekening gehouden met de drukvastheid van de isolatie op lange termijn. De vernieuwde Vakrichtlijn Gesloten Dakbedekkingssystemen geeft een houvast om betere keuzes te maken. Hierin is het lange-termijngedrag van de isolatie met een vervorming van 2%, gekoppeld aan een maximum van 3 mm.

Isolatie is geen betonvloer

Hij heeft het al een keer meegemaakt: 1800 m2 pv-panelen die weer van het dak moesten omdat het bevestigingssysteem de dakbedekking had doorgedrukt. Panelen eraf, een nieuw dak en panelen er weer op. Schade: 63.000 euro. “Weg verdienmodel van het zonne-energiesysteem”, zegt Martin Beckers, Senior Technisch Adviseur bij Soprema. Zonne-energiesystemen zijn populair. Pv-systemen voor elektriciteit, zonnecollectorsystemen voor warm water – het gaat allemaal het dak op. Er zijn legio bevestigingssystemen op de markt, waarvan de meeste op ballast/gewicht gebaseerd zijn, en waarbij vierkante voetjes of balkjes worden gebruikt. “Ondingen, noem ik ze voorlopig nog maar, zolang leveranciers van zonne-energiesystemen het platte dak blijven zien als een betonvloer waarop ze kunnen werken en niet kijken naar levensduur en drukvastheid.” Opdrachtgevers zijn vatbaar voor het verhaal over duurzame energie, te verkrijgen subsidies en een prachtige terugverdientijd. Beckers wijst op de vragen die ook gesteld moeten worden: wat is de staat van het dak en wat is de drukvastheid van de isolatie? “Ik heb zelf op de rem getrapt bij een project waarvoor de subsidie al binnen was, terwijl het dak nog een probleem was. Mijn voorstel was: laten we éérst uitrekenen wat het dak gaat kosten. Als je dat meerekent in je verdienmodel, dán ben je eerlijk bezig naar degene die de subsidie krijgt. Maar dat leverde dus een langere terugverdientijd op. Eind van het liedje is dat de gebouweigenaar geen beslissing kon nemen en de subsidie moest terugbetalen. Maar als we niet op de rem trappen als dakdekkers, dan wordt het een grote bende. Dit leidt nu vaak tot het schuiven van de schuld naar de dakdekker. Er zijn natuurlijk uitzonderingen: gebouweigenaren die er wél over nadenken.”

 

 

"Ik heb zelf op de rem getrapt bij een project waarvoor de subsidie al binnen was, terwijl het dak nog een probleem was."

Martin Beckers

 

Drukvastheid van isolatie

Over drukvastheid van isolatie in combinatie met veelal zonne-energiesystemen, maar zeker ook andere gebruiksvormen, komen inmiddels ook bij Royal veel vragen binnen. En er niet over nadenken leidt onherroepelijk tot problemen, zoals aan het begin van dit artikel geschetst. Inmiddels staat hierover in de Vakrichtlijn Gesloten Dakbedekkingssystemen – die in november 2018 is vernieuwd – een passage opgenomen. “Dus daar moeten we naar verwijzen als het gaat over drukvastheid en wat nog toelaatbaar is.” Het punt is, zo legt Beckers uit: isolatiefabrikanten communiceren over drukvastheid bij een vervorming van 10%. “Oftewel: als je een stap op het dak zet, dan wordt er een bepaald gewicht op gezet, dat vervolgens ook weer weg gaat. In dat geval veert het materiaal nog terug. Dat wordt anders als het gewicht er voor langere termijn wordt opgezet, zoals bij zonne-energiesystemen het geval is. Bij een aantal producten blijft er over het algemeen nog maar 20% van diezelfde drukvastheid over, waarmee mag worden gerekend. En dan vervormt de isolatie alsnog 2%. Nu is dat op 6 cm isolatie peanuts, maar bij 24 cm isolatie met 2% vervorming wordt de zakking 4,8 mm. Een kunststof dakbedekking is vaak maar 1,2 tot 2 mm dik. Met beweging van het  dakbedekkingsmateriaal door de wind en een scherpe voet van aluminium of metaal, snijdt dit in. Dáár zit het probleem. Dan krijg je lekkage, veroorzaakt door het zonne-energiesysteem.” Dit probleem speelt in meer of mindere mate bij alle dakbedekkingsmaterialen, zegt Beckers. Daar komt nog bij dat tijdens montage, onderhoud en gebruik ook nog beschadigingen van de waterdichte laag kunnen ontstaan. “Lekkage, veroorzaakt door dit soort beschadigingen, valt niet onder enige garantievorm op waterdichtheid en leidt vaak tot hoge herstelkosten voor de gebouweigenaar.” De Vakrichtlijn stelt sinds de laatste update dat isolatie in deze situaties maximaal 3 mm mag vervormen. “We hebben daarmee gelukkig een argument om opdrachtgevers en zonnestroombedrijven te wijzen op het belang van een isolatiemateriaal met een geschikte drukvastheid en de gevolgen van het accepteren van elke soort isolatie onder zonne-energiesystemen.” Daarnaast is in de BRL1511 Gesloten Dakbedekkingsystemen ook een aantal regels opgenomen ten aanzien van begaanbaarheid. Bij de verschillende dakbedekkingsystemen en hun toepassing wordt via de KOMO-attesten gecommuniceerd welke dakbedekkingsconstructies mogelijk zijn bij de verschillende belastingen op het dak. Zowel Vakrichtlijn als BRL1511 geven daarmee duidelijk aan waar de grens ligt bij belasting en begaanbaarheid.

Isolatiefabrikant aan zet

Fabrikanten van isolatie zouden er volgens Beckers ondertussen goed aan doen om beter over drukvastheid op lange termijn te communiceren. “In de KOMO-attesten communiceren zij nu hoofdzakelijk over drukvastheid bij 10% vervorming. Omgerekend naar lange termijn bij 2% vervorming en naar voetjes van 20 bij 20 cm of 40 bij 40 cm komt het er op neer dat je niet zo gemakkelijk hele zware systemen op het dak kunt plaatsen. Al zijn er fabrikanten die er wel naar hinten in hun documentatie. Daar komt bij dat zonne-energiesystemen geballast moeten worden volgens de norm NEN7250, in verband met de windbelasting. Dus als het gebouw groot en hoog is, komt er nóg meer gewicht op het dak en kom je nog sneller in de problemen met de lange termijn.”

Bevestigingssysteem isolatie spelt ook mee

Naast de keuze voor de isolatie is ook het bevestigingssysteem medebepalend. Bij een geballast systeem is drukvastheid belangrijk. Bij een systeem op poten die mechanische zijn bevestigd op het dakbeschot en waar vervolgens frames overheen zijn gezet, is drukvastheid niet meer zo interessant. “Al met al hebben dakdekkers met de vernieuwde Vakrichtlijn nu een handvest om betere keuzes te maken en met opdrachtgever en de leverancier van het zonneenergiesysteem in discussie te gaan over de beste oplossing voor hun dak”, concludeert Beckers. “Dat is een belangrijk winstpunt.”

Meer weten over dakisolatie?

Bekijk dan eens onze informatiepagina over dakisolatie. Hierop staan de voordelen van dakisolatie maar ook ons aanbod.