Nu steeds meer mensen overtuigd raken van de voordelen van een intensief of extensief groendak, zien we dit soort daken steeds vaker. Hoog tijd dus om de opbouw van groendaken eens grondig onder de loep te nemen. In dit artikel leest u waar u op moet letten bij het aanleggen van groendaken.

Waarom een groendak of begroeid dak?

De populariteit van begroeide daken is makkelijk verklaarbaar. We wonen op steeds kleinere oppervlakten en zijn allemaal op zoek naar een manier om ons woongenot te vergroten. Daarnaast biedt een groendak ook andere opvallende voordelen:

• Meer biodiversiteit: groendaken trekken met hun bloemen en planten bijen, vlinders en andere insecten aan. Zo creëert u met de aanleg van een groene zone een klein ‘natuurreservaat’ en draagt u bij aan de biodiversiteit in stedelijke gebieden. 
• Isolerende werking: dankzij zijn isolerende werking vermindert een groendak de hoeveelheid warmte die de woning via het dak opneemt. In de zomer hebben bewoners dus een behaaglijk huis.
• Goede drainage: de beplanting op het dak absorbeert regenwater, waardoor de riolering minder snel overbelast wordt. 

Het substraat – de voedingsbodem van elk groendak – zorgt mede voor de waterbufferende capaciteit. De beplanting neemt water op tijdens de fotosynthese en verdampt het vervolgens als de zon schijnt. Daardoor komt er weer waterbufferende capaciteit in het substraat vrij, zodat het bij een volgende regenbui weer water kan opslaan. Wanneer de volledige laag verzadigd is, wordt het overtollige water vertraagd via de onderliggende drainagemat en loopt het naar de regenwaterafvoeren en verder naar bufferbekkens, regenton of riolering.

Extensieve vs intensieve groendaken

Hoewel groendaken in alle vormen en maten bestaan, kunnen we over het algemeen een onderscheid maken tussen intensieve, semi-intensieve en extensieve groendaken. Deze laatste zijn de lichtere daken en komen veruit het meest voor. We noemen deze ook wel vegetatiedaken.

1. Intensieve groendaken kunnen planten bevatten die diepte nodig hebben om te groeien. Deze vallen in de categorie tuindaken. De substraatlaag is meer dan 250 millimeter en, afhankelijk van het beschikbare pakket, kan er van gazon (25 centimeter) tot bomen (meer dan 70 centimeter) geplant worden. Vanzelfsprekend is dit type dak een stuk zwaarder dan de semi-intensieve en extensieve groendaken.
2. Semi-intensieve daken vallen – zoals de naam al doet vermoeden – tussen intensieve en extensieve begroeide daken in. Deze daken zijn beloopbaar maar hebben een beperkte beplanting en een substraatlaag tussen 150 en 250 millimeter.
3. Extensieve groendaken combineren een substraatlaag tot 150 millimeter met ondiep wortelende planten zoals sedumsoorten, mossen en grassen, éénjarigen en kruiden. Dit zijn voornamelijk soorten die zeer goed tegen droogte kunnen en bestand zijn tegen de soms extreme weersomstandigheden op het dak.

De opbouw van een groendak

Voor de opbouw van een groendak zijn verschillende lagen nodig. De volgende premium systemen hebben de voorkeur bij zowel extensieve als intensieve groendaken:

Omkeer-dak op een betonnen ondergrond

1. Primer: AQUADERE
2. Dampremmende laag: GARANTGUM 460 3 mm volledig gebrand
3. Toplaag: GARANTGUM 470WW of GARANTGUM 446WW gebrand
4. Isolatie: SOPRA XPS SL losliggend
5. Afwerking: Extensief groendaksysteem inclusief goede drainage
6. Opstanden: ALSAN 770 TX of de toplagen GARANTGUM 470 WW en GARANTGUM 446WW
   
   

Losliggend synthetisch systeem op een betonnen ondergrond

1. Primer: AQUADERE
2. Dampremmende laag: GARANTGUM 460 3 mm volledig gebrand
3. Isolatie: PolyTop HR flex A of PIR THERMA TR26, PIR Therma TR24 losliggend
4. Toplaag: FLAGON EP/PV losliggend
5. Afwerking: Extensief groendaksysteem inclusief goede drainage

Gebrand bitumineus systeem op een betonnen ondergrond

1. Primer: AQUADERE
2. Dampremmende laag: GARANTGUM 460 3 mm volledig gebrand
3. Isolatie: PIR THERMA TR24 of EUROTAAN ZILVER gelijmd met COLTACK EVOLUTION 750
4. Onderlaag: SOPRASTICK VENTI FF zelfklevend met deels te lassen overlappen
5. Toplaag: GARANTGUM 470WW of GARANTGUM 446WW gebrand
6. Afwerking: Extensief groendaksysteem inclusief goede drainage

Bij intensieve groendaken is gewichtsvermindering heel belangrijk. De beplanting heeft immers een flink gewicht dat de onderliggende draagstructuur van het gebouw kan (over)belasten. Daarom moet u er zeker van zijn dat de volledige dakopbouw niet té zwaar wordt.

Extensieve groendaken vragen om een aantal specifieke aanpassingen. Qua opbouw bestaan de drie types groendaken uit de volgende lagen boven op het dakbedekkingssysteem:

• Een eventuele wortelwerende laag: sommige bitumineuze toplagen, zoals GARANTGUM 470WW of GARANTGUM 446WW bevatten al wortelwerende additieven. Daardoor is een wortelwerende laag overbodig en bespaart u dus extra werk.
• Een drainage- of een waterbergend systeem.
• Een groeilaag zoals daktuinsubstraat (zeker geen (teel)aarde) of minerale substraatplaten. Substraatplaten wegen drie keer minder en zijn dus perfect voor extensieve groendaken.
• Een groendakmix: de beplanting.

De beplanting

Bij de keuze van de planten is het vooral belangrijk om rekening te houden met het klimaat en de omgeving. Droogte en temperatuurverschillen hebben immers een grote invloed op de groei van de vegetatie. En niemand houdt van een kaal of bruin dak, toch?

Invloed van wind

Op gemiddelde daken heeft de wind de neiging om een zuigkracht uit te oefenen. In het slechtste geval komt het dakbedekkingssysteem daarbij zelfs los. Gelukkig doet dat probleem zich niet snel voor bij groendaken. De wind kan er gewoon doorheen en creëert daarmee een drukvereffening, waardoor het groendaksysteem blijft liggen. Windbelasting is mede afhankelijk van de locatie en de afmetingen van het gebouw. Hierdoor bestaat de kans dat in de diverse windzones op het dak winderosie van het substraat ontstaat, en zijn aanvullende maatregelen vaak noodzakelijk. De NTA 8292 geeft hierin advies over toe te passen maatregelen.

Groendaken met helling

Ten slotte is het belangrijk om rekening te houden met de hellingsgraad van groene daken. Als het dak een helling van meer dan 15 graden heeft, is een speciaal ontwerp belangrijk om de vegetatie op zijn plaats te houden. We raden zelfs aan om hellingen van meer dan 5 graden vanuit een specialistisch oogpunt te bekijken. De standaard detaillering die vereist is voor platte daken, volstaat immers niet voor een hellend begroeid dak.

Brandveiligheid

Net zoals alle andere daken mogen groendaken volgens het Bouwbesluit (artikel 2.71) niet brandgevaarlijk zijn. De Nederlandse norm NTA 8292 (Nederlandse Technische afspraak) op het gebied van begroeide daken, geeft een aantal bepalingsmethoden op voor het brandgevaar van extensieve groendaken.

De toekomst

Volgens de Europese richtlijn energieprestatie gebouwen, afgekort als EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), die op 9 juli 2018 in werking trad, zien we voor groendaken grote kansen in de toekomst. Begroeide daken, wel of niet in combinatie met zonne-energiesystemen en waterberging, brengen zoals u heeft kunnen lezen talloze voordelen met zich mee. Deze voordelen van een groendak worden vaak door gemeentelijke overheden ondersteund met verschillende subsidies.

Meer weten?

Wilt u graag meer informatie over groendaken? Onze specialisten staan altijd klaar om al uw vragen te beantwoorden. Aarzel niet om contact met ons  op te nemen.